Κάθε κοινωνικός σχηματισμός που έχει ή θέλει την εξουσία εκτρέφει και εκπαιδεύει μαντρόσκυλα. Το κράτος έχει την αστυνομία και το παρακράτος. Στα κόμματα έχουμε τα ονομαζόμενα «μαντρόσκυλα». Επιλέγονται επιθετικές ράτσες και βέβαια εκπαιδεύονται για να αναπτύξουν στο έπακρο αυτή τη ροπή. Αντίθετα οι διάφορες αντιεξουσιαστικές ομάδες δεν έχουν ανάγκη για κάτι τέτοιο γιατί δεν έχουν σκοπό να καταλάβουν την εξουσία ούτε μάντρες να φυλάξουν. Έτσι γίνονται πιο ευάλωτοι σε προβοκάτσιες μα καλύτερα ελεύθεροι και ευάλωτοι παρά σκλάβοι και ασφαλείς. Πολλοί κρύβουν τα πρόσωπά τους είτε για τεχνικούς λόγους (προστασία από δακρυγόνα και άλλα παρανοϊκά σκευάσματα καταστολής) είτε και για να μη τους αναγνωρίσουν από τη στιγμή που κάνουν παράνομες ενέργειες. Όποιος φοράει κουκούλα δεν σημαίνει πως είναι δειλός. Είναι δειλός – ας πούμε – ο Κομαντάντε Μάρκος?

Κατανοώ τη βία των αδυνάτων που προσπαθούν να υπερασπίσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, έχει ηθικά ερείσματα. Φοβάμαι όμως πως όποιος μολυνθεί από την υιό της βίας, ακόμα και όταν ο στόχος του είναι ουμανιστικός, θα αποτύχει στο τέλος. Το μέσον κι ο σκοπός αγιάζουν το αποτέλεσμα. Αντί για τη βία προτιμώ την ανέλιξη της πνευματικότητας και την ανθρωπιά σαν μέσο για μια καλύτερη ζωή. Παρ’ όλα αυτά όμως θεωρώ τους αντιεξουσιαστές σαν το πιο ανιδιοτελές και θαρραλέο τμήμα των κοινωνικών αγωνιστών είτε στα δικά μας πρόσφατα γεγονότα, είτε στο απώτερο παρελθόν είτε στο μέλλον, τοπικά ή παγκόσμια…. Σαν επίλογο, συμπληρώνοντας ίσως τα παραπάνω με κάτι από το διακόνεμα μου, παραθέτω τις δύο τελευταίες στροφές από το ακυκλοφόρητο τραγούδι μου «Ο Σαν Μικέλε Είχε Έναν Κόκκορα» :

Πείτε μου. Μη βρέθηκε η σκάφη που, παλιά,

Λουζόμουνα με ήλιο και με χιόνι

Ή τα μαλλιά που φύλαξε απ’ την πρώτη μου κουρά

Η μάνα που ακόμα ρούχα απλώνει?

Το πτυελοδοχείο του Μπακούνιν το χυτό,

Σύντροφοι, μήπως βρέθηκε και κείνο,

Να φτύσω μέσα με θυμό που οι νέες εποχές

Με κάνουνε να μοιάζω με αρλεκίνο?